Kütüphanemde
olmasından gurur duyduğum kitaplardan biri. Darwin’in
ıskalanmış şaheseri. Sene 1862. Yanılıyor olabilirim ama Darwin’i orkideleri incelemeye iten şey güzelliğin ne işe yaradığı
sorusuna aradığı cevap olabilir. Bu sadece Darwin’in
cevap aradığı bir soru değil şüphesiz. Bu soruya çoğunlukla kestirme bir cevap
verilip geçiştirilmiş: “Yaratıcı güzelliği
kendi ve kulları için tasarlamıştır.” Peki neden? “Tanrı’nın ihtişamını, gücünü ve güzelliğini görüp iman edin, ibret alın”
diye. Bu açıklama daha fazlasını
talep edenleri doyurmaz tabii ki. Aklı başında pek çok kişi bu soruya cevap
aramış. Freud dahil: “Güzelliğin bir yararı yok gibidir ama
uygarlık o olmadan yapamaz. O cinsel duygu alanından türemiştir. Öte yandan
görünüşü uyarıcı etki yapan cinsel organları güzel bulmamamız ilginçtir.
Güzellik niteliği ikincil cinsel özelliklere ait gibidir.” (Uygarlığın Huzursuzluğu) Darwin bu soruyla cebelleşmeye tavus
kuşu kuyruğundan başlamış: “Tavuskuşu
kuyruğuna ne zaman bakacak olsam hasta oluyorum.” Çünkü kuyruğun bu kadar
güzel olmasının sebebini bulamıyordu. Güzelliğin ne işe yaradığını ararken
orkideler üzerinde çalışmaya karar veriyor. Hem alımlı, hem de yüzlerce
varyasyonu olan bu türle çalışmak çok cazip.
