Mustafa Pultar ülkemizin endemik bitkilerinden biri gibi. Hem bulunmaz Hint kumaşı, hem kimse adını bilmez. Özgeçmişi küçük bir roman tadında, baş döndürücü. Belli ki merakını dizginleyememiş, her yere sızmış. Dilimizin en güzel sözlüklerini hazırlayan Mustafa Hoca, adet olduğu üzere takdir görmemiş. Güzelim sözlükleri de ikinci baskısını yapmak şöyle dursun, ilk baskıyı bitirmiş. Allah'tan Türkiye İş Bankası Yayınları'nın iyi niyetli girişimleri var da ayna çekmecede durmuyor.
Kitap bir referans kitabı olduğundan ve dilimizde bir benzeri bulunmadığından tanıtımını ancak bilimsel olarak yapmak mümkün. Mustafa Pultar'ın uzunca anlatımından olabildiğince kısa bir parçayı aşağıya ekledim:
"Günümüzde kullanılan yıldız adlarının birçoğunun kökeni eski çağ kültürlerine dayanmakta olup özellikle, bugün orta ve yakın doğu diye bildiğimiz bölgeden kaynaklanmaktadır. Hint, Sümer, Babil, eski Mısır ve Asurlulardan kalma birçok ad, dönemden döneme, bölgeden bölgeye aktarılarak, değişerek, yazılışı ve söylenişi bozularak, bir kültürden diğer kültürlere geçegelmişlerdir. Grekler, bu adları derlemiş ve 150 yılında İskenderiye’de Batlamyus’un Mathematike Syntaksis adlı kitabında bir bütünlüğe kavuşturmuşlardır. Daha sonra Arap gökbilimciler ve El Sufi bu kitabı Kitab-ül-mecisti adıyla Arapçaya çevirmiştir." Burada araya girip, meraklısına not düşelim. Batlamyus'un eseri tahmin ettiğiniz gibi Türkçe'ye tercüme edilmedi (ben çok aradım bulamadım). İngilizce çevirilerini amazon.com'dan sipariş edebilirsiniz. 15 günde geliyor aşağı yukarı. Çeviriler içindeki en meşhuru Richard Fitzpatrick'e ait olanı. Bu kitabı pdf olarak arayan için de buyursunlar: http://farside.ph.utexas.edu/Books/Syntaxis/Almagest.pdf .
1930 yılında Uluslararası Gökbilim Birliği (IAU = International Astronomical Union) tarafından kabul edilen sisteme göre, gökküre 88 bölgeye bölünerek, gökyüzü bu takımyıldızlar ile tamamen kaplanmıştır. Takımyıldız bölgelerinin her birine bir ad verilmiş. Latince olan bu adların bazıları antik çağlarda oluşturulmuş imgelemlere, bazıları ise 17 ve 18. yüzyıllarda Avrupalı gökbilimciler tarafından verilen adlara dayanmaktadır. Ufak farklılıklar görülmekle beraber bu adların Türkçe çevirileri, güncel gökbilim kaynaklarında standart bir biçimde yer almaktadır.Tek tek yıldızların ise IAU tarafından saptanmış adları yoktur. Yıldız Adları Sözlüğü'nde 88 takımyıldıza ait 321 ad ve 490 yıldıza ait 1248 ad bulunmaktadır. Sözlükte yer alan Türkçe yıldız adları, öncelikle Türkçe sözlük ve gökbilim eserlerinde rastlanan adlardır. Bunlar dışında Türkçe adı bulunamayan fakat denizcilikte göksel seyirde kullanılan ya da kıdemli yüzbaşı Sıtkı’nın Seyrisefainde Müstamel Yıldızlar Atlası’nda Osmanlıca adları yer almış olan yıldızların adları, Osmanlıca ya da Latince adlarının günümüz Türkçesine çevirileri ile verilmiştir. Türkçe dışındaki adlar genelde Osmanlıca kaynaklarda bulunan ya da günümüzde batı dillerinde, özellikle de İngilizcede kullanılan adlardır."
