PODCAST

20 Haziran 2014 Cuma

Şölen - Platon


Platon dialoglardan oluşan, nakış gibi işlenmiş bir kitaptır. Okuması en zevkli antikçağ Yunan felsefe metinlerinden biridir. Üzerinde dönüp dolaştığı konular da rakıyı fazla kaçırınca konuştuklarımızla aynı: Aşk, aşkın getirdikleri, biçimleri vs. Zaten kitabın özgün ismi Symposion (Συμπόσιον) da 'birlikte içmek' alamına geliyor. Bizdeki sıra gecesine yahut herfeneye denk düşüyor.
Konuşmacılar şunlar: Phaidros, Pausanias, Eryksimakhos, Arsitophanes, Agathon, Sokrates ve Alkibiades. Tümü erkek ve yaşlıca adamlar. Konu dönüp dolaşıp erkek eşcinselliğine de geliyor. Erkeğin erkeğe duyduğu aşk da övülüyor: "Her birimiz bir insanın tamamlayıcı parçasıyız, pisi balıkları gibi bir bütünün yarısına benzeriz, onun için de hep tamamlayıcı parçamızı arar dururuz. Demin Androgynos dediğimiz katışık varlığın bir parçası olan erkekler, kadınlara düşkündür, bir kadınla yetinmeyen erkeklerin çoğu da bunlardan gelmedir; erkeklere düşkün, kocalarıyla yetinmeyen kadınlar da bunlardandır. Fakat bir dişiden kesilme kadınlar, erkeklere hiç yüz vermezler ve daha çok kadınlara meylederler, seviciler de bunlar arasından çıkar. Bir erkekten kesilme erkeklere gelince, onlar de erkek yarılarını ararlar ve çocukken erkek asıllarının parçaları olarak, erkekleri severler; onlarla düşüp kalkmaktan, kucaklaşmaktan hoşlanırkar. Çocuklar ve delikanlılar arasında en iyileri bunlardır, çünkü yaradılışlarından erkeklik en çok onlardadır. Oysa birçokları bunları edepsiz diye ayıplarlar. Yanlış! Çünkü bu işi edepsizlikten yapmazlar, içlerinde atılganlık, mertlik, erkeklik olduğu için kendilerine benzeyene bağlanırlar." İddia odur ki Lacan bu kitabı 'yaşlı ibneler toplantısı' olarak özetler. Muhtemelen espridir yoksa Lacan gibi bir derya böyle bir şey demiş olsa tefe koyarlardı. 

Benim favori bölümüm Sokrates'in, Diotima'dan sevgiye dair öğrendiklerini anlattığı bölümdür. Bizdeki mutasavvıflar bile nemalanabilirler. Tekrar tekrar okunacak kadar nefis. Şule Yayınları'ndan çıkmış (İş Bankası Yayınları da çıkardı). Birdal Akar çevirmiş.